THÀNH PHẦN LOÀI ỐC VÀ TỈ LỆ NHIỄM ẤU TRÙNG SÁN LÁ SONG CHỦ TRÊN ỐC TRONG KÊNH NHỎ CỦA BA HUYỆN NỘI ĐỒNG Ở KHU VỰC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH, VIỆT NAM
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Thực hiện khảo sát trong 8 kênh cấp VI ở ba huyện nội đồng của Thành phố Hồ Chí Minh gồm Củ Chi, Hóc Môn và Bình Chánh để nghiên cứu thành phần loài ốc và tỉ lệ nhiệm cercariae trên ốc được thực hiện vào tháng 1/2022 (mùa khô) và tháng 7/2022 (mùa mưa). Tổng số 584 mẫu ốc đã được thu thuộc 12 loài, 12 giống, 7 họ được định loại theo phương pháp hình thái. Trong đó, Melanoides tuberculata chiếm tỉ lệ cao nhất. Tổng số loài ốc trong mùa mưa (12 loài) nhiều hơn mùa khô (11 loài). Bốn loài ốc bị nhiễm Xiphidio cercariae gồm có Bithynia siamensis, Filopaludina sumatrensis, Sinotaia lithophaga và Melanoides tuberculata trong khi Indoplanorbis exustus nhiễm Echinostome cercariae. Tỉ lệ nhiễm sán lá song chủ trên ốc trong mùa mưa cao hơn trong mùa khô (P<0.05). Bảy loài ốc còn lại không bị nhiễm sán lá. Kết quả nghiên cứu cung cấp thông tin về đa dạng thành phần loài ốc trong kênh của huyện nội đồng Thành phố Hồ Chí Minh. Cần nghiên cứu thêm thành phần loài ốc và tỉ lệ nhiễm Cercariae trên ốc trong kênh cấp nước trực tiếp cho ao nuôi cá và ruộng lúa để góp phần phát triển nông nghiệp bền vững.
Từ khóa
kênh, cercariae, nội đồng, ốc, sán lá song chủ, Việt Nam
Chi tiết bài viết
Tài liệu tham khảo
Dang, N. T., Thai, T. B., & Pham, V. M. (1980). Key of identification Invertebrate in the North of Vietnam. Technology and Science Publisher.
Do, V. T. (2015). Freshwater snails of Vietnam: diversity and conversation status. The sixth National scientific conference of ecology and biology resources (pp. 977-986).
Frandsen, F., & Christensen, N. Ø. (1984). An introductory guide to the identification of cercariae from African freshwater snails with special reference to cercariae of trematode species of medical and veterinary importance. Acta Tropica, 41, 181-202.
Ha, H. H. V., Nguyen, H. H., & Nguyen, H. B. T. (2014). Identification freshwater snail intermediate host of trematoda causing animal disease in Vinh Long and Dong Thap Province. Can Tho University Journal of Science. No. Agriculture, 2, 8-12.
Long-Qi, X., Sen-Hai, Y., & Ying-Dan, C. (2005). Clonorchis sinensis in China. In: Arizono, N, Chai, J. Y., Nawa, Y., Takahashi, Y. (eds), The Federation of Asian Parasitologists, Chiba, Japan (Volume 1, 2005, pp. 1-26).
Madsen, H., Bui, T. D., Dang, T. T., Nguyen, K. V., Dalsgaard, A., & Phan, T. V. (2015). The role of rice fields, fishponds and water canals for transmission of fish-borne zoonotic trematodes in aquaculture ponds in Nam Dinh Province, Vietnam. Parasites Vectors, 8, 625. https://doi.org/10.1186/s13071-015-1237-z
Nguyen, P. B. N., Nguyen, C. L., Vo, T. D., & Ngo, A. T. (2014). Infection of trematode larvae (cercariae) in freshwater snails in two communes, An My and An Hoa, Tuy An district, Phu Yen Province. Journal of Science-Fisheries Technology, 1, 166-170.
Nguyen, T. D., & Pham, C. T. (2022). The composition and trematode infections in snails in small canals and rice fields in Binh Khanh and Ly Nhon communes, Can Gio district, Ho Chi Minh City. Scientific proceedings for Master and Doctoral students of Ho Chi Minh City University of Education in the school year of 2022-2023. ISBN 978-604-367-110-0 (pp. 32-40).
Nkwengulila, G., & Kigadye, E. S. P. (2005). Occurrence of Digenean larvae in freshwater snails in the Ruvu Basin, Tanzania. Tanzania Journal of Science, 31(2), 23-30. https://doi.org/10.4314/tjs.v31i2.18417
Pham, C. T., Dalsgaard, A., Bui, N. T., Olsen, A., & Murrell, K. D. (2007). Prevalence of fishborne zoonotic parasites in important cultured fish species in the Mekong Delta, Vietnam. Parasitology Research, 101(5), 1277-1284. https://doi.org/10.1007/s00436-007-0633-5
Pham, C. T. (2023). Snail composition and its cercariae in Hiep Phuoc rice field of Nha Be district, Ho Chi Minh City, Vietnam. Tra Vinh University Journal of Science, 13(2), 53-58. https://doi.org/10.35382/tvujs.13.2.2023.1936
Pham, C. T. (2024). Snail composition and its cercariae in rice field of Hoc Mon district, Ho Chi Minh City, Vietnam. The Journal of Agriculture and Development, 23(3), 23-31.
Pham, C. T., & Duong, T. Q. (2023). The composition of snail species and cercariae in snails in rice field of Cu Chi district, Ho Chi Minh City, Vietnam. Ho Chi Minh City University of Education Journal of Science, 20(5), 808-817. https://doi.org/10.54607/hcmue.js.20.5.3808
Pham, C. T., & Nguyen, T. D. (2024). Digenean infections in snails (cercariae stage) in Can Gio Mangrove Biosphere Reserve, Ho Chi Minh City, Vietnam. Heliyon, 10(6), e27923. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2024.e27923
Pham, C. T., Nguyen, T. L. X., & Duong, T. Q. (2023). Research on the composition of snail species and cercariae in snails in Tan Nhut rice field of Binh Chanh district, Ho Chi Minh City, Vietnam. Ho Chi Minh City University of Education Journal of Science, 20(6), 957-967. https://doi.org/10.54607/hcmue.js.20.6.3844
People’s Committee of Ho Chi Minh City. (2019). Decision No 40/2019/QĐ-UBND about promulgating of the regulations of the decentralization for Departments and People’s Committees of districts to manage, explore the rivers and canals systems in Ho Chi Minh City.
Schell, S. C. (1985). Handbook of trematodes of North America, North of Mexico. University Press of Idaho.
Thai, T. B. (2022). Invertebrates. Vietnam Education Publishing House.