ĐỐI CHIẾU MỘT SỐ ĐIỆU TỪ TRONG SÁNG TÁC CỦA LÝ THANH CHIẾU VÀ TỪ NHÂN VĂN HỌC TRUNG ĐẠI VIỆT NAM DỰA TRÊN TỪ PHỔ
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Tống từ là một trong thể loại văn học quan trọng trong lịch sử văn học cổ Trung Quốc, gắn bó mật thiết với âm nhạc. Nhờ sự cố gắng nỗ lực không ngừng nghỉ của các nhà sáng tác từ, Tống từ đạt đến đỉnh cao vào thời Tống và ảnh hưởng sâu rộng ở khu vực văn hóa Hán ở thời kì sau, trong đó có Việt Nam. Văn đàn Việt Nam ghi nhận thể loại từ xuất hiện vào năm 938 và phát triển mạnh mẽ vào thời kì nhà Nguyễn. Bên cạnh đó, Lý Thanh Chiếu là một trong những tác giả quan trọng đại diện cho Uyển ước từ phái – từ phái tập trung vào việc điêu luyện trong việc điền từ (lựa chọn từ ngữ điền vào phổ nhạc sao cho uyển chuyển, tinh tế và phù hợp nhất). Do vậy, khi nhắc đến đặc tính nghệ thuật của từ, đa phần các nhà nghiên cứu sẽ sử dụng một số điển mẫu từ phẩm thuộc về Uyển ước từ phái. Bài viết tập trung nghiên cứu, đối chiếu 4 điệu từ - Như mộng lệnh, Hành hương tử, Hoán khê sa, Thanh thanh mạn – nổi danh của Lý Thanh Chiếu với một số sáng tác từ trong văn học trung đại Việt Nam dựa trên từ phổ; qua đó, chỉ ra được một số đặc điểm nổi bật của từ phẩm ở Việt Nam cũng như mức độ hiệp vần của nó.
Từ khóa
từ Tống, Lý Thanh Chiếu, từ Việt Nam, từ điệu, từ phổ
Chi tiết bài viết
Tài liệu tham khảo
Pham, V. A. (2018). Thể loại từ Việt Nam thời Trung đại (Văn bản – Tác giả – Tác phẩm) [Ci from Vietnam in the Middle Ages (Text – Author – Works)]. Hanoi: Hanoi University of Education Publishers.
Nguyen, P.M.T. (2020). Cổ duệ từ 鼓枻詞 [Co due Ci] (Nguyen Quang Duy translation). Hanoi: Literature Publishing House.
Tang, G.Z (Compilation). (2009). 《全宋词》[Complete Song Ci]. Bejing: Chung Hwa Publishing House.
Li, Q. Z. (2005).《李清照全集》(柯宝成 编著) [The Complete Works of Li Qingzhao (Edited by Ke Baocheng). Hubei. Changjiang Publishing & Media).
Li, Q. Z. (2020). 《李清照全集》(奥森友会 编著) The Complete Works of Li Qingzhao (Edited by Osen Yuhui). Hubei. Tianjin People's Publishing House.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Le, B. H., Tran, D. S., & Nguyen, K. P. (Co–editor). (2006). Tu dien thuat ngu van hoc [Dictionary of literary terms]. Hanoi: Vietnam Education Publishing House.
Pham, T. H. (2008). Khai niem va thuat ngu Li luan van hoc Trung Quoc [Concepts and terms Chinese literary theory]. Hanoi: Literature Publishing House.
Pham, V. A. (2018). The loai tu Viet Nam thoi Trung dai (Van ban – Tac gia – Tac pham) [The genre of Vietnam Ci in the Middle Ages (Text – Author – Works)]. Hanoi: University of Education Publishers.
Duong, V. H. (2023). Từ phẩm của tài nữ Lý Thanh Chiếu nhìn từ góc độ mĩ học nhà Tống - Trung Quốc [The Song Ci of Li Qingzhao viewed from the aesthetic perspective of the Song Dynasty – China], Graduation Thesis, Majoring in Literature and Linguistics Teacher Education, Ho Chi Minh City University of Education, Ho Chi Minh City.
Thieu Chuu (2009). Han Viet tu dien [Sino–Vietnamese Dictionary]. Ho Chi Minh City: Thanh Nien Publishing House.
Wang, G.W. (2008). 《宋元戏曲史》[The History of Song and Yuan Opera]. Shanghai: Shanghai Ancient Works Publishing House.