MỘT NHẦM LẪN VĂN HỌC SỬ: NGƯỜI PHÁT HIỆN TÁC PHẨM THẦY LAZARO PHIỀN CỦA NGUYỄN TRỌNG QUẢN

Tóm tắt

Căn cứ vào những tư liệu đã công bố, Thầy Lazaro Phiền (1887) của Nguyễn Trọng Quản có thể được xem là tiểu thuyết quốc ngữ hiện đại đầu tiên của Việt Nam. Nhiều người cho rằng Nguyễn Văn Trung là người có công phát hiện ra tác phẩm quan trọng này, do năm 1987 ông đã rất nồng nhiệt và thấu đáo trong việc giới thiệu nó. Nhưng thực ra, người phát hiện Thầy Lazaro Phiền chính là Bùi Đức Tịnh trong công trình Những bước đầu của báo chí, tiểu thuyết và thơ mới xuất bản trước đó 12 năm. Bài viết này nhằm tìm hiểu giá trị tiên phong, vị trí của tác phẩm Thầy Lazaro Phiền trong lịch sử văn học Việt Nam và lí do vì sao công trình của Bùi Đức Tịnh ít được mọi người chú ý, vì sao nhiều người nhầm tưởng là Nguyễn Văn Trung chính là người có công phát hiện ra quyển tiểu thuyết hiện đại đầu tiên này.