ĐỀ XUẤT QUY TRÌNH VÀ BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN NĂNG LỰC DẠY HỌC TÍCH HỢP GIÁO DỤC VÌ SỰ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG CHO SINH VIÊN NGÀNH SƯ PHẠM SINH HỌC
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Phát triển bền vững đã trở thành vấn đề trọng tâm của thế giới hiện đại, trong đó giáo dục được xem là chìa khóa then chốt để đạt được các mục tiêu phát triển bền vững (ESD). Để thực hiện sứ mệnh này, các trường đại học sư phạm cần đặc biệt chú trọng rèn luyện năng lực dạy học tích hợp ESD cho sinh viên, nhất là sinh viên ngành Sư phạm Sinh học. Bài báo đề xuất một quy trình rèn luyện gồm 2 giai đoạn (mỗi giai đoạn 4 bước) cùng hai biện pháp chính là dạy học kết hợp (blended learning) và dạy học vi mô (micro-teaching), trong đó quy trình cần được cải tiến liên tục để đạt hiệu quả tối ưu. Việc áp dụng đồng bộ quy trình và biện pháp này không chỉ giúp sinh viên Sư phạm Sinh học phát triển toàn diện năng lực nghề nghiệp, đáp ứng yêu cầu của giáo dục hiện đại, mà còn góp phần đào tạo thế hệ giáo viên tương lai có đủ năng lực và trách nhiệm trong việc giảng dạy gắn liền với các vấn đề phát triển bền vững toàn cầu.
Từ khóa
ngành Sư phạm Sinh học, giáo dục vì sự phát triển bền vững, dạy học tích hợp, năng lực dạy học tích hợp, phát triển bền vững
Chi tiết bài viết
Tài liệu tham khảo
Allen, D. W. (1967). Microteaching - A description. ERIC. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED036471.pdf
Arifani, Y., Khaja, F. N. M., Suryanti, S., & Wardhono, A. (2019). The influence of blended in-service teacher professional training on EFL teacher creativity and teaching effectiveness. 3L: Southeast Asian Journal of English Language Studies, 25(3), 126-136.
Barrella, E. M., & Watson, M. K. (2016). Comparing the outcomes of horizontal and vertical integration of sustainability content into engineering curricula using concept maps. In New developments in engineering education for sustainable development (pp. 1-13). Springer.
Chu, T. H. (2020). Thực trạng năng lực dạy học tích hợp của giáo viên trung học cơ sở tỉnh Phú Thọ theo Chuẩn nghề nghiệp giáo viên cơ sở giáo dục phổ thông [Current status of integrated teaching competency of secondary school teachers in Phu Tho province according to the professional standards for general education teachers]. Vietnam Journal of Education, 469, 17-21.
Do, H. T. (Ed.), Nguyen, V. B., Tran, K. N., Tran, T. N., & Tran, T. T. T. (2016). Dạy học tích hợp phát triển năng lực học sinh (Quyển 1. Khoa học tự nhiên) [Integrated teaching for student competency development (Vol. 1. Natural sciences)]. University of Education Publisher .
Do, T. T., & Nguyen, V. H. (2021). Quy trình rèn luyện năng lực dạy học thực hành cho sinh viên đại học sư phạm ngành Sinh học [Process of training practical teaching competency for Biology education students]. Hanoi National University of Education Journal of Science, 66(4G), 59-70.
Doan, T. T. P. (2020). Tích hợp nội dung giáo dục phát triển bền vững trong dạy học Địa lí 10 ở trường trung học phổ thông [Integrating sustainable development education content into Geography 10 teaching in high schools] [Doctoral dissertation, Hanoi National University of Education].
Graham, C. R., Henrie, C. R., & Gibbons, A. S. (2014). Developing models and theory for blended learning research. In Blended learning (pp. 13-33). Routledge.
Ha, V. D. (2025). Đề xuất tiêu chí đánh giá năng lực dạy học tích hợp giáo dục vì sự phát triển bền vững của sinh viên ngành Sư phạm Sinh học [Proposing criteria for assessing integrated teaching competency for education for sustainable development in Biology education students]. Vietnam Journal of Education, 25(Special Issue 2), 411-415.
Ho, V. T., Nakamori, Y., Ho, T. B., & Lim, C. P. (2016). Blended learning model on hands-on approach for in-service secondary school teachers: Combination of E-learning and face-to-face discussion. Education and Information Technologies, 21, 185-208.
Hoang, P. (Ed.), Vu, X. L., Hoang, T. T. L., Pham, T. T., Dao, T. M. T., & Dang, T. H. (2008). Từ điển tiếng Việt [Vietnamese dictionary]. Da Nang Publishing House - Dictionary Center.
Hoffmann, T., & Siege, H. (2018). What is education for sustainable development (ESD). Human Development, 1(8), 1-6.
Horn, M. B., & Staker, H. (2014). Blended: Using disruptive innovation to improve schools.
John Wiley & Sons.
Le, T. H. (2021). Phát triển năng lực dạy học Toán cho giáo viên tiểu học theo hướng dạy học tích hợp [Developing Mathematics teaching competency for primary school teachers following an integrated teaching approach] [Doctoral dissertation, Thai Nguyen University of Education].
Ministry of Education and Training. (2014). Tài liệu tập huấn Dạy học tích hợp ở trường trung học cơ sở, trung học phổ thông [Training materials for integrated teaching in secondary and high schools], Hanoi.
Ministry of Education and Training. (2018). Chương trình giáo dục phổ thông - Chương trình tổng thể (Ban hành kèm theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26 tháng 12 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo) [General education program - Overall program (Circular No. 32/2018/TT-BGDĐT)].
Newby, P. (2014). Research methods for education. Routledge.
Nguyen, P. T. (2022). Tích hợp các nội dung phát triển bền vững trong chương trình đào tạo giáo viên: Nghiên cứu tại ba cơ sở đào tạo giáo viên của Việt Nam [Integrating sustainable development content into teacher training programs: A study at three teacher training institutions in Vietnam]. Vietnam Journal of Education, 22(21), 1-8.
Nguyen, T. V. T. (2022). Rèn luyện kĩ năng nghiên cứu khoa học cho sinh viên ở trường đại học [Training scientific research skills for university students]. Journal of Educational Equipment, 1(280), 100-102.
Nguyen, T. H., Do, H. T., & Nguyen, A. T. (2024). Quy trình bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp môn Khoa học tự nhiên của sinh viên ngành Sư phạm Khoa học tự nhiên [Training process for integrated teaching competency in Natural Science for Natural Science education students]. Thai Nguyen University Journal of Science and Technology, 229(01/S), 173-180.
Pham, X. H., & Pham, T. T. T. (2012). Giáo dục “Vì sự phát triển bền vững” - Nội dung quan trọng trong triết lí giáo dục Việt Nam thời kì hội nhập [Education "for sustainable development" - An important content in Vietnam's educational philosophy during integration]. Ho Chi Minh City University of Education Journal of Science, 39, 43-49.
Phan, T. T. H., & Pham, H. P. (2015). Rèn luyện năng lực hợp tác cho học sinh trong dạy học chương Chuyển hoá vật chất và năng lượng - Sinh học 11 trung học phổ thông [Training cooperative competency for students in teaching the chapter on Material and Energy Transformation - Biology 11 in high school]. Hanoi National University of Education Journal of Science, 60(1), 88-97.
Phan, D. D., & Truong, T. T. M. (2018). Quy trình vận dụng dạy học vi mô trong rèn luyện kĩ năng dạy học cho sinh viên ngành Sư phạm Sinh học [Process of applying microteaching in training teaching skills for Biology education students]. Vietnam Journal of Education, 441, 58-62.
Skinner, B. F. (1953). Science and human behavior. Macmillan.
Singer, F. M., & Stoicescu, D. (2011). Using blended learning as a tool to strengthen teaching competences. Procedia Computer Science, 3, 1527-1531.
Tran, D. T. (Eds.), Nguyen, K. H. (Eds.), Tran, L. B., Nguyen, V. B., Nguyen, T. K., Le, T. A., Vu, T. H. N., Pham, T. B., Nguyen, V. T. T., Le, T. L., Le, T. H. P., Ha, V. T., & Nguyen, T. T. V. (2019). Giáo trình giáo dục vì sự phát triển bền vững [Textbook on education for sustainable development]. Ho Chi Minh City University of Education Publishing House.
Tran, T. H., & Nguyen, T. K. O. (2020). Các nguyên tắc cơ bản để thiết kế khóa học ở đại học theo mô hình Blended learning hiệu quả [Basic principles for designing effective university courses using the Blended learning model]. Vietnam Journal of Education, 477, 18-22.
UNESCO. (2012). Education for Sustainable Development. UNESCO Publishing.
UNESCO. (2014). Shaping the future we want: UN Decade of Education for Sustainable Development (2005-2014) final report.
Valloze, J. (2009). Competence: A concept analysis. Teaching and Learning in Nursing, 4(4), 115-118. https://doi.org/10.1016/j.teln.2009.02.004
Vo, X. M., & Tran, T. H. Y. (2022). Vận dụng mô hình dạy học kết hợp trong đào tạo sinh viên Sư phạm Toán ở các trường đại học [Applying the blended learning model in training Mathematics education students at universities]. Vietnam Journal of Education, 22(20), 19-24.
Vu, T. T. H. (2020). Thực trạng và giải pháp phát triển năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên hóa học phổ thông [Current situation and solutions for developing integrated teaching competency for general chemistry teachers]. VNU Journal of Science: Education Research, 36(2), 17-26.
Weinert, F. E. (1999). Concepts of competence. OECD.
World Commission on Environment and Development. (1987). Report of the World Commission on Environment and Development: Our common future. United Nations.
Arifani, Y., Khaja, F. N. M., Suryanti, S., & Wardhono, A. (2019). The influence of blended in-service teacher professional training on EFL teacher creativity and teaching effectiveness. 3L: Southeast Asian Journal of English Language Studies, 25(3), 126-136.
Barrella, E. M., & Watson, M. K. (2016). Comparing the outcomes of horizontal and vertical integration of sustainability content into engineering curricula using concept maps. In New developments in engineering education for sustainable development (pp. 1-13). Springer.
Chu, T. H. (2020). Thực trạng năng lực dạy học tích hợp của giáo viên trung học cơ sở tỉnh Phú Thọ theo Chuẩn nghề nghiệp giáo viên cơ sở giáo dục phổ thông [Current status of integrated teaching competency of secondary school teachers in Phu Tho province according to the professional standards for general education teachers]. Vietnam Journal of Education, 469, 17-21.
Do, H. T. (Ed.), Nguyen, V. B., Tran, K. N., Tran, T. N., & Tran, T. T. T. (2016). Dạy học tích hợp phát triển năng lực học sinh (Quyển 1. Khoa học tự nhiên) [Integrated teaching for student competency development (Vol. 1. Natural sciences)]. University of Education Publisher .
Do, T. T., & Nguyen, V. H. (2021). Quy trình rèn luyện năng lực dạy học thực hành cho sinh viên đại học sư phạm ngành Sinh học [Process of training practical teaching competency for Biology education students]. Hanoi National University of Education Journal of Science, 66(4G), 59-70.
Doan, T. T. P. (2020). Tích hợp nội dung giáo dục phát triển bền vững trong dạy học Địa lí 10 ở trường trung học phổ thông [Integrating sustainable development education content into Geography 10 teaching in high schools] [Doctoral dissertation, Hanoi National University of Education].
Graham, C. R., Henrie, C. R., & Gibbons, A. S. (2014). Developing models and theory for blended learning research. In Blended learning (pp. 13-33). Routledge.
Ha, V. D. (2025). Đề xuất tiêu chí đánh giá năng lực dạy học tích hợp giáo dục vì sự phát triển bền vững của sinh viên ngành Sư phạm Sinh học [Proposing criteria for assessing integrated teaching competency for education for sustainable development in Biology education students]. Vietnam Journal of Education, 25(Special Issue 2), 411-415.
Ho, V. T., Nakamori, Y., Ho, T. B., & Lim, C. P. (2016). Blended learning model on hands-on approach for in-service secondary school teachers: Combination of E-learning and face-to-face discussion. Education and Information Technologies, 21, 185-208.
Hoang, P. (Ed.), Vu, X. L., Hoang, T. T. L., Pham, T. T., Dao, T. M. T., & Dang, T. H. (2008). Từ điển tiếng Việt [Vietnamese dictionary]. Da Nang Publishing House - Dictionary Center.
Hoffmann, T., & Siege, H. (2018). What is education for sustainable development (ESD). Human Development, 1(8), 1-6.
Horn, M. B., & Staker, H. (2014). Blended: Using disruptive innovation to improve schools.
John Wiley & Sons.
Le, T. H. (2021). Phát triển năng lực dạy học Toán cho giáo viên tiểu học theo hướng dạy học tích hợp [Developing Mathematics teaching competency for primary school teachers following an integrated teaching approach] [Doctoral dissertation, Thai Nguyen University of Education].
Ministry of Education and Training. (2014). Tài liệu tập huấn Dạy học tích hợp ở trường trung học cơ sở, trung học phổ thông [Training materials for integrated teaching in secondary and high schools], Hanoi.
Ministry of Education and Training. (2018). Chương trình giáo dục phổ thông - Chương trình tổng thể (Ban hành kèm theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26 tháng 12 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo) [General education program - Overall program (Circular No. 32/2018/TT-BGDĐT)].
Newby, P. (2014). Research methods for education. Routledge.
Nguyen, P. T. (2022). Tích hợp các nội dung phát triển bền vững trong chương trình đào tạo giáo viên: Nghiên cứu tại ba cơ sở đào tạo giáo viên của Việt Nam [Integrating sustainable development content into teacher training programs: A study at three teacher training institutions in Vietnam]. Vietnam Journal of Education, 22(21), 1-8.
Nguyen, T. V. T. (2022). Rèn luyện kĩ năng nghiên cứu khoa học cho sinh viên ở trường đại học [Training scientific research skills for university students]. Journal of Educational Equipment, 1(280), 100-102.
Nguyen, T. H., Do, H. T., & Nguyen, A. T. (2024). Quy trình bồi dưỡng năng lực dạy học tích hợp môn Khoa học tự nhiên của sinh viên ngành Sư phạm Khoa học tự nhiên [Training process for integrated teaching competency in Natural Science for Natural Science education students]. Thai Nguyen University Journal of Science and Technology, 229(01/S), 173-180.
Pham, X. H., & Pham, T. T. T. (2012). Giáo dục “Vì sự phát triển bền vững” - Nội dung quan trọng trong triết lí giáo dục Việt Nam thời kì hội nhập [Education "for sustainable development" - An important content in Vietnam's educational philosophy during integration]. Ho Chi Minh City University of Education Journal of Science, 39, 43-49.
Phan, T. T. H., & Pham, H. P. (2015). Rèn luyện năng lực hợp tác cho học sinh trong dạy học chương Chuyển hoá vật chất và năng lượng - Sinh học 11 trung học phổ thông [Training cooperative competency for students in teaching the chapter on Material and Energy Transformation - Biology 11 in high school]. Hanoi National University of Education Journal of Science, 60(1), 88-97.
Phan, D. D., & Truong, T. T. M. (2018). Quy trình vận dụng dạy học vi mô trong rèn luyện kĩ năng dạy học cho sinh viên ngành Sư phạm Sinh học [Process of applying microteaching in training teaching skills for Biology education students]. Vietnam Journal of Education, 441, 58-62.
Skinner, B. F. (1953). Science and human behavior. Macmillan.
Singer, F. M., & Stoicescu, D. (2011). Using blended learning as a tool to strengthen teaching competences. Procedia Computer Science, 3, 1527-1531.
Tran, D. T. (Eds.), Nguyen, K. H. (Eds.), Tran, L. B., Nguyen, V. B., Nguyen, T. K., Le, T. A., Vu, T. H. N., Pham, T. B., Nguyen, V. T. T., Le, T. L., Le, T. H. P., Ha, V. T., & Nguyen, T. T. V. (2019). Giáo trình giáo dục vì sự phát triển bền vững [Textbook on education for sustainable development]. Ho Chi Minh City University of Education Publishing House.
Tran, T. H., & Nguyen, T. K. O. (2020). Các nguyên tắc cơ bản để thiết kế khóa học ở đại học theo mô hình Blended learning hiệu quả [Basic principles for designing effective university courses using the Blended learning model]. Vietnam Journal of Education, 477, 18-22.
UNESCO. (2012). Education for Sustainable Development. UNESCO Publishing.
UNESCO. (2014). Shaping the future we want: UN Decade of Education for Sustainable Development (2005-2014) final report.
Valloze, J. (2009). Competence: A concept analysis. Teaching and Learning in Nursing, 4(4), 115-118. https://doi.org/10.1016/j.teln.2009.02.004
Vo, X. M., & Tran, T. H. Y. (2022). Vận dụng mô hình dạy học kết hợp trong đào tạo sinh viên Sư phạm Toán ở các trường đại học [Applying the blended learning model in training Mathematics education students at universities]. Vietnam Journal of Education, 22(20), 19-24.
Vu, T. T. H. (2020). Thực trạng và giải pháp phát triển năng lực dạy học tích hợp cho giáo viên hóa học phổ thông [Current situation and solutions for developing integrated teaching competency for general chemistry teachers]. VNU Journal of Science: Education Research, 36(2), 17-26.
Weinert, F. E. (1999). Concepts of competence. OECD.
World Commission on Environment and Development. (1987). Report of the World Commission on Environment and Development: Our common future. United Nations.