ỨNG DỤNG LIỆU PHÁP NHẬN THỨC – HÀNH VI (CBT) ĐỂ THAM VẤN CHO NGƯỜI CÓ XU HƯỚNG LGBT BỊ TỔN THƯƠNG TÂM LÍ: MỘT NGHIÊN CỨU TỔNG THUẬT
Nội dung chính của bài viết
Tóm tắt
Liệu pháp nhận thức – hành vi (CBT) là một hướng tiếp cận phổ biến trong tham vấn, trị liệu tâm lí cho các cá nhân có rối nhiễu tâm lí hoặc rối loạn sức khỏe tâm thần. Đặc biệt, liệu pháp này được chứng minh có hiệu quả đối với cá nhân có xu hướng LGBT, nhóm đối tượng dễ bị tổn thương về tâm lí do phải đối mặt với các thách thức xã hội, sự kì thị, và các vấn đề cá nhân liên quan đến xu hướng tính dục hoặc bản dạng giới. Thông qua liệu pháp nhận thức – hành vi, thân chủ có thể nhận thức và điều chỉnh các suy nghĩ, cảm xúc và hành vi tiêu cực, từ đó giảm thiểu các tổn thương tâm lí và cải thiện chất lượng cuộc sống. Bài viết này tập trung vào các nghiên cứu lí luận và thực tiễn về việc áp dụng liệu pháp nhận thức – hành vi trong tham vấn tâm lí cho người LGBT, đặc biệt là những người đã trải qua các vấn đề sức khỏe tâm thần như lo âu, trầm cảm, hoặc sang chấn tâm lí. Các khung lí thuyết và ứng dụng của liệu pháp trong bối cảnh hỗ trợ người LGBT sẽ được tổng hợp và giới thiệu nhằm xác định hướng nghiên cứu và mở rộng khả năng áp dụng liệu pháp này trong các xu hướng nghiên cứu và thực hành Tâm lí học tại Việt Nam.
Từ khóa
CBT, liệu pháp nhận thức – hành vi, xu hướng LGBT, sức khỏe tâm thần của người có xu hướng LGBT, tham vấn tâm lí
Chi tiết bài viết
Tài liệu tham khảo
Choukas-Bradley, S., & Thoma, B.C. (2022). Mental Health Among LGBT Youth. In: VanderLaan, D.P., Wong, W.I. (eds) Gender and Sexuality Development. Focus on Sexuality Research (pp.539-565). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-030-84273-4_18
Corey, G. (2017). Theory and practice of counseling and psychotherapy (9th ed.). Cengage Learning.
De Leyer-Tiarks, J. (2024). CBT Groups with LGBTQ Youth. In Handbook of Cognitive-Behavior Group Therapy with Children and Adolescents (pp. 239-253). Routledge.
Foy, A. A., Morris, D., Fernandes, V., & Rimes, K. A. (2019). LGBQ+ adults’ experiences of Improving Access to Psychological Therapies and primary care counselling services: informing clinical practice and service delivery. The Cognitive Behaviour Therapist, 12, e42.
Hall, W. J., Ruiz Rosado, B., & Chapman, M. V. (2019). Findings from a feasibility study of an adapted cognitive behavioral therapy group intervention to reduce depression among LGBTQ (lesbian, gay, bisexual, transgender, or queer) young people. Journal of Clinical Medicine, 8(7), 949-965.
Harkness, A., & Pachankis, J. E. (2022). Supervision and consultation in the delivery of cognitive behavior therapy to LGBTQ individuals. In E. A. Storch, J. S. Abramowitz, & D. McKay (Eds.), Training and supervision in specialized cognitive behavior therapy: Methods, settings, and populations (pp. 289–304). American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/0000314-020
Pham, T. H. (2015). Định kiến, kì thị và phân biệt đối xử với người đồng tính và chuyển giới ở Việt Nam [Prejudice, stigma and discrimination against homosexuals and transgender people in Vietnam]. Women Publishing House.
Lee, J. H., Gamarel, K. E., Bryant, K. J., Zaller, N. D., & Operario, D. (2016). Discrimination, mental health, and substance use disorders among sexual minority populations. LGBT Health, 3(4), 258-265.
Lothwell, L. E., Libby, N., & Adelson, S. L. (2020). Mental health care for LGBT youths. Focus, 18(3), 268-276.
Luong, T. H., & Pham, Q. P. (2015). Có phải bởi vì tôi là LGBT?: Phan biet doi xu dua tren xu huong tinh duc va ban dang gioi tai Viet Nam [Is it because I'm LGBT?: Discrimination based on sexual orientation and gender identity in Vietnam]. Institute for Social, Economic and Environmental Studies.
Mallory, C., Sears, B., Wright, E. R., & Conron, K. J. (2017). The economic impact of stigma and discrimination against LGBT people in Georgia. Williams Institute, UCLA School of Law.
MONGeLLi, F., Perrone, D., Balducci, J., Sacchetti, A., Ferrari, S., Mattei, G., & Galeazzi, G. M. (2019). Minority stress and mental health among LGBT populations: An update on the evidence. Minerva Psichiatrica, 60(1), 27-50.
Pachankis, J. E., & Goldfried, M. R. (2013). Clinical issues in working with lesbian, gay, and bisexual clients. Psychology of Sexual Orientation and Gender Diversity, 1(S), 45-58.
Pachankis, J. E., & Safren, S. A. (Eds.). (2019). Handbook of evidence-based mental health practice with sexual and gender minorities. Oxford University Press.
Pachankis, J. E., Soulliard, Z. A., Seager van Dyk, I., Layland, E. K., Clark, K. A., Levine, D. S., & Jackson, S. D. (2022). Training in LGBTQ-affirmative cognitive behavioral therapy: A randomized controlled trial across LGBTQ community centers. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 90(7), 582-599.
Pereira, H., & Costa, P. A. (2016). Modeling the impact of social discrimination on the physical and mental health of Portuguese gay, lesbian, and bisexual people. Innovation: The European Journal of Social Science Research, 29(2), 205-217.
Pham, T. L., & Nguyen, V. T. (2022). Đặc điểm lâm sàng trầm cảm ở nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới tại Hà Nội [Clinical features of depression among men who have sex with men in Hanoi]. Hanoi Publishing House.
Ryan, C., Toomey, R. B., Diaz, R. M., & Russell, S. T. (2020). Parent-initiated sexual orientation change efforts with LGBT adolescents: Implications for young adult mental health and adjustment. Journal of Homosexuality, 67(2), 159-173.
Save the Children & Institute of Medical and Sociological Research. (2015). Tình trạng phân biệt đối xử với học sinh LGBT trong trường học tại Thành phố Hồ Chí Minh [Discrimination against LGBT students in schools in Ho Chi Minh City]. Save the Children.
Scheer, J. R., Clark, K. A., McConocha, E., Wang, K., & Pachankis, J. E. (2023). Toward cognitive-behavioral therapy for sexual minority women: Voices from stakeholders and community members. Cognitive and Behavioral Practice, 30(3), 471-494.
Schott, E. (2021). LGBTQI workbook for CBT. Routledge.
Su, D., Irwin, J. A., Fisher, C., Ramos, A., Kelley, M., Mendoza, D. A. R., & Coleman, J. D. (2016). Mental health disparities within the LGBT population: A comparison between transgender and nontransgender individuals. Transgender Health, 1(1), 12-20.
Tan, A., & Kelly, M. S. (2020). Working with LGBT clients: Promising practices and personal challenges. In T. Laine Scales & Michael S. Kelly (Eds.), Christianity and Social Work (pp.221-246). North American Association of Christians in Social Work.
Tran, K. N. (2018). Nhận thức, thái độ của sinh viên Trường Đại học Đồng Tháp về người đồng tính [Perception and attitude of Dong Thap University students about homosexuals]. Dong Thap University Science Journal, 32(1), 11-15.
US, F. (2018). Physical Activity Guidelines for Americans. Department of health and human services.
Wandrekar, J., & Nigudkar, A. (2019). Learnings from SAAHAS—A queer affirmative CBT-based group therapy intervention for LGBTQIA+ individuals in Mumbai, India. Journal of Psychosexual Health, 1(2), 164-173.
Wang, Y., Hu, Z., Peng, K., Xin, Y., Yang, Y., Drescher, J., & Chen, R. (2019). Discrimination against LGBT populations in China. The Lancet Public Health, 4(9), e440-e441.